11 Nisan 1970, Apollo 13 Dünya’dan Ay’a gitmek üzere  Florida’dan kalktı. Fakat uzayda oksijen tankının patlamasıyla görev, artık bir Ay görevi değil de Dünya’ya güvenli bir şekilde dönme görevi olmuştu. Kimileri de bunu o dönem Soğuk Savaş’ta unutulan ABD ay programlarını canlandırmak için bilerek yapıldığını söyledi.

APOLLO 13 Öncesi

60’larda Sovyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri arasında kasvetli bir uzay yarışı vardı. Soğuk Savaş artık, sadece tank, tüfek veya uçakla değil; aynı zamanda bilimle de yapılır olmuştu.
Kim uzaya daha önce çıkacak? Kim Ay’a ulaşacak? Öyle ki ABD, Ay’a gözdağı olması için Nükleer Bomba atacağı bile gündeme geldi. Fakat tabi ki de planın bilimsel boyutu ele alındığında plan, iptal edildi.
İlk Ay’a ulaşan mürettebat Apollo 11 Mürettebatıydı. Onun öncesinde ABD birkaç girişimde daha bulunmuştu fakat sonu iyi bitmemişti.
En sonunda ise Apollo 11 büyük bir merakla 1969’da fırlatıldı. Ardından Apollo 12 de aynı yıl sonbaharında fırlatıldı. Bakıldığında ABD için büyük bir güç gösterisi olmuştu, nitekim de öyleydi.
Şimdilik ABD, uzay yarışını kazanmış görünüyordu. Kısacası Apollo 13 öncesi durum böyleydi. Dikkat çekmek gerekirse de Apollo 13’e kadar halk Ay’a ilgi duyarken artık duymuyordu. Bunu ilerleyen bölümde konuşacağız.

APOLLO 13

Apollo 13’ün mürettabatı Fred Haise, Jim Lovell ve Jack Swigert’ti. Apollo 13’ün fırlatılması halk nezdinde ilgi görmemişti. Sonradan yapılan bir röportajda da Lovell, insanların Ay’a gidiş yolculuklarından sıkıldığını söylemişti. Kalkıştan 55 saat sonra yapılan canlı yayın bile çok az izlenmişti, çoğu kanal zaten yayın bile yapmamıştı.


Houston, Burada Bir Sorunumuz Var!

Bahsettiğimiz 55 saatlik yayından sonra 10 dakika geçmeden uzay aracından çok tehlikeli bir durum oluştu: Oksijen tankları patladı! Ayrıca yedek oksijen tankı da yoktu! Üstüne üstlük oksijen tankı sadece astronotların nefes almasını sağlamıyor, aynı zamanda 3 yakıt hücresini de besliyordu.
Bir oksijen tankın patlaması yetmeyip patlama, diğer oksijen tankına da sıçradı bunun sonucunda o da patladı. Bunun sonucunda mürettebattan biri olan Swigert görev kontrol merkezine acil bir çağrı yaptı. Dedi ki: “Houston we’ve had a problem here” yani “Houston burada bir sorunumuz var”.
Gerçekten böyle bir şey söyleyip söylemedikleri tartışmalıdır. Evet gerçekçi olabilir fakat bu kalıp yaygın bir kalıptı, yani olayı anlatmak için. Halk arasında biliniyordu. Mesela olaydan sonra yapılan filmlerde bu kalıp kullanılmıştı.

“Hayatta Kalma” Görevi

Dediğimiz gibi görev artık Ay’a ulaşma görevi değil, hayatta kalma görevi olmuştu. Ana amaç artık astronotları dünyaya sağ salim getirmekti.
Oksijen tankı patlamıştı, bunun sonucunda ekip, uzay aracında duramazlardı. Hem nefes alamazlar hem de hareket edemezlerdi. Bunun yerine mürettebat Ay’a iniş için kullanılan modülü kullandılar.
Çünkü bu modülde, Ay’a iniş esnasında kullanılacak olan oksijen vardı, az da olsa. Plan Ay’a inmek değil, Ay’ın etrafından dolaşıp oradan da Dünya’ya gitmekti.
Bu arada şuna dikkat çekmek gerekir: Bu esnada halk kitleleri bu göreve kitlenmişti. Görevden önceki o ortam sanki bambaşka bir şeye bürünmüştü. Bambaşka bir şey!
Bazı komplo teorisyenleri, bunun halk kitlelerinin dikkatini çekmek için ABD tarafından bilerek tasarlandığını söylemişlerdir. Fakat gerçek bir kanıt yok, büyük ihtimal de olmayacak.
Konumuza devam edecek olursak mürettebat Ay’ın etrafından dolaşarak Guinness Rekorlar kitabına da girdi. Çünkü bu, Dünya’dan çıkıp da en uzağa giden insanlardı.
Astronotların durumlarından da bahsedecek olursak, içinde bulundukları durumun zor olmasına rağmen eğlenmeye çalıştıklarını görüyoruz. Bunu fotoğraflardan da anlıyoruz. 


Konuk Yazar: APOLLO 13: Başarılı Başarısız Görev


APOLLO 13 Dünya’ya Yaklaştı!

Apollo 13 Dünyaya yaklaşıyordu. İnişle alakalı pek çok sıkıntı vardı, patlamanın paraşütleri ve yazılımı etkileyip etkilemediği tam bilinmiyordu. Bu da endişelere yol açıyordu: Paraşüt Açılacak mı? Doğru düzgün iniş yapabilecekler mi?
Üstüne üstlük yetmezmiş gibi, Apollo 13 mürettebatının inişe geçerken komuta merkeziyle olan iletişimi kesilmişti. Bu süre içinde pek çok insan Apollo 13’ün düştüğünü, çakıldığını vb. zannetmişti. 

Konuk Yazar: APOLLO 13: Başarılı Başarısız Görev

Fakat dakikalar sonra sinyal geri geldiğinde anlaşıldı ki inişi yapmışlardı. Amerikan halkı derin bir nefes almıştı.
Ardından bu görev “Suscessful Failure” yani “Başarılı Başarısız görev” olarak da anılmıştı.

APOLLO 13, Beyaz Perde ve Tom Hanks

Belki denk gelmişsinizdir. Ben bilmeden televizyonda izlemiştim: başrolünde Tom Hanks olan bir film. Beni en çok burkan taraf astronotların Ay’ın dibinden geçmesiydi.
Tom Hanks’ın pencereden Ay’a bakması, çok üzücüydü. Tam dibinden geçiyoruz ama inemiyoruz. 

Konuk Yazar: APOLLO 13: Başarılı Başarısız Görev

Son Söz

Apollo 13 yani Başarılı Başarısız Görev üzerinden 50 yıl geçti. 50 yıl için de neler oldu neler! Artık bu yazıyı okuduğunuz şey Apollo 13 görevinde kullanılan yazılımlardan bile daha güçlü!

Her neyse, bu yazıyı rotasizbilgi.blogspot.com üzerinden misafir yazar olarak yazdım. Kendi bloğum: kulturistan.com . 

Kaynakça:
https://www.theverge.com/2020/4/11/21217455/nasa-50th-anniversary-apollo-13
WeekJunior 11 April, Apollo 13 Mission Titled Article.
Nasa
Photos:
Nasa