Milattan Önce Yazılan Sır Küpü Çözüldü - Phaistos Diski Nedir?

İnsanoğlu var oluşundan beri iletişime ihtiyaç duymuştur. Tarih boyunca kültür, zekâ seviyesi ve yaşanılan coğrafya gibi etmenlerin iletişim çeşitliliğine yol açtığı biliniyor.

Duvar resimleri, tiyatro ve şarkılar insanın duygularını diğer insanlara anlatmakta etkili olmuştur. Ancak bunların hiçbiri bilginin aktarılmasında yeterli güce sahip değil. Bunun farkında olan Sümer medeniyeti devrim yaratan yazıyı icat etti.

Yazının icadından bu yana tarih boyunca sayısız millet ölümsüzlüğü yakalama ümitleriyle bildikleri, öğrendikleri ne varsa yazmaya başladılar.

Günümüze ulaşan bu eserlerin çoğu ölü diller ile yazılmıştır. (Kendi zamanında kullanılan ancak zamanla kaybolan dillere ölü dil adı verilir.)

Bir bulmacayı çözer gibi çalışan dil bilimcilerin dahi zaman zaman ter döktükleri yazıtlar olabiliyor. "600 Yıldır Sır Gibi Saklanan Voynich El Yazmasının Sırrı Çözüldü" Yazımı okuyarak ölü diller hakkında daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Bir asır önce keşfedilen ve hala ne anlattığına dair bilginin olmadığı bir başka ölü dil.

Phaistos Diski Nedir?

1908’de Güney Girit'teki Phaistos antik kentinde keşfedilmiştir. Yapılan karbon testleriyle MÖ. 1700 yıllarına ait olduğu düşünülmektedir.

Ne amaçla üretildiği ve nerede üretildiğine kadar tartışmaların olduğu bu tuhaf diskin üzerine dikey çizgilerle 61 gruba ayrılmış toplam 242 figür işlenmiştir. Birçok dil bilimci uzman diskin üzerindeki sembollerin Batı Anadolu’da Neolitik dönemde kullanılan ‘’Hint-Avrupa Dilleriyle’’ ilgili olabileceğini düşünüyor.

Phaistos Diski’nin çapı 15,7 cm ve kalınlığı da 2 cm’dir. Diskin her iki tarafı da kıvrılarak içeri doğru dönen hiyeroglif yazılarıyla kaplıdır.

Yazılar, ıslak kilin üzerine hiyeroglif damgaların vurulmasının ardından yüksek ısıda kurutulmasıyla yazılmıştır. Hiyeroglif damgalarının kullanılması bu yazının olduğu nesnelerden büyük miktarda üretildiğini gösterir. Ancak arkeolojik çalışmalarda bu dile sahip disklere rastlanılmadığından türünün tek örneği oluyor.

Lineer A ile yazılan başka örneğinin olmaması ve metnin oldukça kısa olması, küçük bir kısmının bile çevrilmesini çok zorlaştırmaktadır.

Selanik Aristotales Üniversitesinden Profesör Constantinos Triantafyllidis, diskin üzerindeki tüyden yapılmış çarpıcı bir başlık giymiş bir adamın resminin, tıpkı Anadolu’da Bronz Çağı’ndaki Likyalı savaşçıların giydiklerine benzettiğini söylemiştir.

Birçok dil bilimci, bu metnin hecelerin yerini tutan işaretlerden oluşmuş bir dizi olduğunu düşünmektedir. Bunun bir kavram ya da fikri ifade etmek için resimli sembollerle birleştirilmiş bir hece alfabesi olduğunu ifade edenler de vardır.

Phaistos Diski’ni okuyabildiğini iddia eden Dilbilimci Dr. Gareth Owens

Owens, diskin yüzde 99’unu nihayet çözebildiğini belirtti. 30 yıldır Girit’te yaşamını sürdüren Dr. Owens, 25 yıldır Girit Teknik Üniversitesinde diskin çözülebilmesi için çalışmalar yürütüyor. Bu çalışmayı, Oxford Üniversitesinden Prof. John Coleman ile birlikte çalışarak başardı.  

Owens yaptığı açıklamada, Lineer B ses değerleri ile diski okuyabildiklerini, karşılaştırmalı dilbilim yardımıyla yani Hint-Avrupa dil ailesinden gelen göreli dillerle karşılaştırdıklarını belirtti. Ancak okuyabilmelerinin henüz okuduklarını anlayabildikleri anlamına gelmediğini de sözlerine ekledi.

Söz uçtu, yazı kaldı. Hayata dair yeni yazılarda görüşmek dileğiyle.

Kaynak: esradogrul , aktuelarkeoloji